İnsanları birbirine yaklaştıran ve kaynaştıran etken insanların ortak değerleridir. Bu değerler ne kadar fazla olursa, insanların birlik ve beraberlikleri de o derece güçlü olur. Aynı yazgıyı paylaşmak ve birlikte geleceği inşa etme iradesi ortak değerlerin omurgasını oluşturur. Bunun dışında dil ortak değerlerin en önemlisidir. İnsanlar konuşarak anlaşırlar. Aynı dili konuşmak birlikte yaşamayı büyük ölçüde kolaylaştırır. Fakat bu olmazsa olmaz değildir. Günümüzde dünyada farklı dilleri olan bir arada yaşayan topluluklar vardır. Örneğin İsviçre' de Almanca, İtalyanca ve Fransızca konuşulur. Fakat İsviçreliler aynı yazgıyı paylaşmak ve geleceği birlikte inşa etmek iradesine sahip oldukları için bir arada, güçlü bir şekilde, yaşayabiliyorlar. ABD'de buna başka bir örnek teşkil etmekle birlikte, ortak bir dil günlük hayata egemendir.
Din, ortak değer olmakla birlikte, çağımızda birlikte yaşama üzerindeki etkisini büyük ölçüde yitirmiştir. Farklı inanç gurupları, uyum içinde, bir arada yaşayabiliyor. İnanç farklılıklarının sakıncaları laiklik sistemi ile ortadan kaldırılmıştır. Laik ülkelerde farklı inançlarda olanlar eşit vatandaş konumundadır. Tarihin hiçbir döneminde dinler birleştirici ve bütünleştirici olmamıştır. Farklı dinden olanların kanlı mücadeleleri, aynı dinden fakat farklı mezhepten olanların kanlı mücadelelerin yanında sönük kalmıştır. Bütün bunlara rağmen, dinin birlikte yaşamak üzerindeki etkisini yok saymak gerçekçi değildir. Aynı dinden olan toplumların birliği farklı dinlerden oluşan toplumların birliğinden bir gömlek daha üstün olur.
Vatan sevgisi ve bayrağa saygıda birlikte yaşamayı pekiştiren ortak değerlerdir. Vatan ne doyduğun nede doğduğun yerdir. Vatan özgür yaşadığın yerdir. Vatan özgür yaşamayı sağladığı için paha biçilmezdir.
Bayrak özgürlüğün ve bağımsızlığın simgesidir. Bunun için saygı değerdir. Vatan ve bayrağın bedeli insan canı olmuştur. Bedeli yüksek olan her şeyin değeri de yüksektir.
Irk birlikte yaşamak için ortak değer kabul edilemez. Çünkü ırkı ön plana çıkaranlar, diğer ırklardan olanları küçümser ve dışlar. Buda birlikte yaşamayı imkansız kılar. Irkçılık birlikte yaşamayı yok eden bir zehirdir.
Birlikte yaşayanların oluşturduğu toplumun bir üst kimliği vardır. Bu kimliği taşıyanların ortak paydası aynı yazgıyı paylaşmak ve geleceği birlikte inşa etmek iradesidir. Dil, din ve soy alt kimliklerdir. Türk topraklarında yaşayanların üst kimliği Türk'tür. Türk; bu topraklarda yaşayan herkesle beraber ağlayıp beraber gülmeyi, yani aynı yazgıyı paylaşmayı, kabul eden ve geleceği birlikte inşa etme iradesini gösterendir. "Ne mutlu Türküm diyene" bu gerçeğin veciz bir ifadesidir. Türklük biyolojik bir olgu değil bir kabuldür. Eğer bu biyolojik bir olgu olsaydı, ifade;ne mutlu Türküm diyene değil, ne mutlu Türk olana olurdu.
Çağımız birleşme ve bütünleşme çağıdır. Birlikte yaşama iradesini göstermeyip bölünüp parçalanan toplumların ne hallere düştüklerini ibretle seyrediyoruz.
08.Ekim.2019
Çınarlı
Emin Varol