Türkiye’nin birçok bölgesinde kahverengi kokarca böceği alarmı verildi. Sakarya, Giresun, Trabzon, Samsun ve Ordu başta olmak üzere birçok ilde görülen istilacı tür, hem evlere saldırıyor hem de tarım ürünlerine büyük zarar veriyor. Uzmanlar, böceğin tüm Türkiye’ye yayılabileceği uyarısında bulundu.
2017’de Türkiye’de ilk kez tespit edilen kahverengi kokarca (Halyomorpha halys), bugün hem vatandaşın hem de çiftçinin kabusu haline geldi.
'Kapı pencere açamıyoruz, aniden hücum ediyorlar'
Giresun’un Karadere Köyü’nde yaşayan Fatma Kara, böceklerin hayatı felç ettiğini belirterek, “Bahçeye çıkamıyoruz, evde cam kapı açamıyoruz. Bir anda hücum ediyorlar, her yeri sarıyorlar. Böyle giderse seneye ne bağ ne bahçe kalır” dedi.
Vatandaşlar, bu istilanın önlenmesi için yetkililerden acil önlem alınmasını istiyor.
Tarım ürünlerinde büyük kayıp riski
Sakarya, Ferizli, Söğütlü, Ünye, Terme,Gresun, Trabzon, Çarşamba ve Salıpazarı bölgelerinde kokarca böceği, fındık, sebze ve meyve üretiminde ciddi zararlara neden oluyor.
Trabzon İl Tarım ve Orman Müdürlüğü’nden Gürsel Çakıroğlu, “9 ilçede 9 ekiple biyosidal ilaçlama yapıyoruz. Vatandaş da evinde önlem almalı” diyerek toplu mücadele çağrısı yaptı.
“Bu böcekler istilacı ve çok dayanıklı”
Marmara Üniversitesi Biyoloji Bölümü’nden Dr. Öğr. Üyesi Yavuz Turan, kahverengi kokarca böceğinin Doğu Asya kökenli istilacı bir tür olduğunu belirtti.
Turan, “Uzak mesafelere çok iyi uçabiliyorlar, ihracat ve ithalat yoluyla hızla yayılıyorlar. Yaklaşık 300 farklı bitki türüne zarar veriyorlar, özellikle baklagiller, patlıcangiller ve huşgiller risk altında” dedi.
Rahatsız edilince pis koku yayıyorlar
Turan, böceklerin savunma mekanizması olarak kötü koku salgıladığını belirterek, “Vücutlarının alt kısmında pis koku bezleri var. Tehdit hissettiklerinde bu kokuyu salgılayarak korunuyorlar” ifadelerini kullandı.
Sağlık Bakanlığı ise hassas cilt yapısına sahip kişilerin kokarcaları elle ezmemesi gerektiğini, bunun alerjik reaksiyonlara yol açabileceğini bildirdi.
Samuray arısıyla biyolojik mücadele başlatıldı
Tarım ve Orman Bakanlığı, istilacı türle mücadelede biyolojik yöntemler kullanmaya başladı. En etkili yöntemin “samuray arısı” (Trissolcus japonicus) olduğunu belirten Turan, “Bu arı türü kokarca yumurtalarını yok ediyor. Ancak ülkemizdeki başarı oranı zamanla belli olacak” dedi.
Ayrıca, bakteri toksinleriyle biyolojik mücadele için de yeni projeler yürütülüyor.
Uzmanlardan uyarı: Toplu mücadele şart
Dr. Turan, “İstilacı böceklerle mücadele bireysel değil, toplu yapılmalı. Kimyasal ilaçlama kısa vadede çözüm sağlasa da çevreye ve toprağa zarar verir. Bu nedenle biyolojik mücadele uzun vadede daha etkili olacaktır” diyerek tüm kurumlara koordineli hareket çağrısında bulundu.